Wpływ ćwiczeń hatha jogi na wybrane układy i organy człowieka

UKŁAD NACZYNIOWO-SERCOWY

Zadaniami układu krążenia są przenoszenie tlenu wraz z wiązkami energetycznymi do wszystkich tkanek organizmu, eliminacja dwutlenku węgla i szkodliwych produktów przemiany materii oraz transport hormonów, substancji biologicznie aktywnych, witamin
i minerałów. Kolejne funkcje to: wyrównywanie temperatury między tkankami, uczestniczenie w procesach związanych z odpornością oraz eliminowanie przeciwciał.

Układ sercowo naczyniowy jest bardzo istotny, ważne jest aby działał harmonijnie
i dlatego podczas ćwiczeń hatha jogi przywiązuję się do niego dużą wagę. Podczas wykonywania asan, poprzez proces adaptacji układ ten się wzmacnia. Proces ten zachodzi stopniowo. W hatha jodze układ sercowo-naczyniowy poddawany jest wysiłkowi, który dobiera się adekwatnie do możliwości i wieku ćwiczącego. Bardzo ważna jest regularność wykonywanych ćwiczeń. Podczas regularnych treningów adaptacja organizmu następuje szybko. Asany, które na początku stwarzały problem, zaczynają przychodzić z łatwością. Praktyka jogi prowadzi do równowagi między częścią współczulną i przywspółczulną. Jest to korzystne dlatego, że obciążanie części współczulnej przez stres prowadzi do najczęstszych chorób cywilizacyjnych takich jak: choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze, cukrzyca. Praktyka jogi sprawia, że w organizmie zachodzą zmiany polegające na zwolnieniu tętna spoczynkowego. Wolniejsza akcja serca przynosi korzyści takie jak lepsze natlenienie mięśnia sercowego, odżywienie oraz korzystniejszy przepływ krwi. Kluczową rolę odgrywają tu pozycje statyczne. Polegają one na chwilowym zatrzymaniu lub zmniejszeniu przepływu krwi przez ucisk określonych grup mięśniowych. Efektem jest stymulacja, krążenie w tych obszarach oraz zmniejszenie dolegliwości bólowych. W „masowanych” przez mięśnie naczyniach krwionośnych powstają substancje, które są ważne szczególnie dla osób starszych, ponieważ działają przeciwzakrzepowo oraz przeciwzatorowo. Pod wpływem praktyki hatha jogi normalizuję się ciśnienie tętnicze krwi, wzrasta tolerancja wysiłku, tętno spoczynkowe staje się miarowe, wolniejsze.

UKŁAD ODDECHOWY

W jodze opracowany został specjalny system związany z poprawnym, głębokim oddychaniem. Zwany jest pranajama. Dzięki niemu można oddziaływać na fizjologie układu oddechowego jak i na różne inne funkcje organizmu. Prawidłowe oddychanie związane jest przede wszystkim z pobieraniem tlenu z powietrza i usuwaniem dwutlenku węgla. Posiada też  inne bardzo istotne funkcje. W płucach zachodzą niektóre procesy metaboliczne np. śródnabłonek wydziela hormon, którego zadaniem jest zmniejszenie lepkości krwi oraz zapobieganie przyleganiu płytek krwi do ściany naczynia włosowatego. Te funkcje działają przeciwmiażdżycowo oraz hamują powstanie nadciśnienia. Układ oddechowy posiada również funkcję termoregulacyjną oraz usuwa nadmiar wody z ustroju.

Niesprzyjające czynniki takie jak stres czy negatywne emocje wywierają pejoratywny wpływ na mechanizm wdechu i wydechu. Powodują znaczne jego zaburzenie, a polega ono na płytkim i nieregularnym oddechu.  Zbyt duże napięcie mięśni brzucha wywołane przez złe emocje może spowodować również niekorzystne funkcjonowanie narządów jamy brzusznej.

Nabłonek węchowy umiejscowiony w górnej części jamy nosowej zawiera komórki nerwowo-zmysłowe, które przez połączenie z układem limbicznym kształtują nasze emocje oraz zachowanie. Dzieje się tak poprzez świadomą ocenę zapachu lecz nie tylko, ponieważ jak obecnie wiadomo, wpływają na nas zapachy nie wykrywane świadomie np. feromony.
W praktyce jogi zaleca się oddychanie przez nos z koncentracją na górną część jamy nosowej. Powstała hipoteza, że wraz z powietrzem, oddychając przez nos wdychamy ujemne jony, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.

Oddychanie pełni również rolę utrzymania równowagi kwasowo-zasadowej organizmu. Jest to element homeostazy ustrojowej. Wiele ważnych dla życia pierwiastków takich jak: potas, sód, magnez, wapń występuje w ustroju w postaci  częściowo zjonizowanej i właśnie w takiej formie bierze udział w procesach fizjologicznych. Poprzez techniki relaksacyjne wykorzystywane podczas ćwiczeń hatha jogi, dąży się do regeneracji układu oddechowego i zwiększenia pojemności życiowej płuc. Głębsze niż zwykle oddychanie podczas praktyki jogi mobilizuje zapadnięte pęcherzyki płucne do rozprężania, co prowadzi do wydajniejszej wymiany gazowej. Zdrowe oddychanie wspomaga krążenie krwi.

Układ sercowo-naczyniowy połączony jest z układem oddechowym i zaburzenie jednego z nich pogarsza funkcje drugiego.

UKŁAD POKARMOWY

Układ pokarmowy spełnia następujące funkcje: pobieranie pokarmu, trawienie, wchłanianie oraz wydzielanie resztek.

Dużo chorób przewodu pokarmowego ma swoje podłoże psychosomatyczne
i związane jest bezpośrednio ze stresem, lękiem, niezdrowym stylem życia, brakiem ruchu. Błona śluzowa przewodu pokarmowego jest bardzo czułym miejscem reagującym na stres. Pod wpływem negatywnych emocji powstają choroby układu pokarmowego, które przyjmują postać niemalże chorób cywilizacyjnych, przykładem może być tu owrzodzenie błony śluzowej żołądka.

Siedzący tryb życia, brak jakiejkolwiek aktywności fizycznej oraz przetworzona żywność niekorzystnie działają na układ pokarmowy, a co za tym idzie, pogarsza to pracę całego organizmu. Zaleganie niestrawionych resztek pokarmów w jelitach może prowadzić do ociężałości i złego samopoczucia. Flora jelitowa odgrywa istotą rolę w kwestii odporności człowieka. Na skutek stresu następuje obniżenie liczby pozytywnych bakterii jelitowych i to może prowadzić do spadku odporności, a co za tym idzie, do stanów zapalnych, podwyższonej temperatury itp.

Ćwiczenia hatha jogi poprawiają regulację procesów trawiennych. Przez odpowiednio dobrane asany można odzyskać równowagę zaburzonego układu autonomicznego i poprawić samoregulację, która jest tu bardzo ważna. Poprzez ćwiczenia hatha jogi narządy wewnętrzne zostają pobudzone przez delikatny masaż np. w pozycjach skręconych. W stosunkowo szybki sposób mogą ustąpić przykre dolegliwości takie jak bóle brzucha, nieregularne wypróżnienia, wzdęcia.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.